Hôm nọ, tôi đọc một bài báo nói về tình trạng đạo văn trong các luận án tiến sĩ y khoa ở Đức (1) mà thấy sốc. Rất sốc. Đức là một cường quốc khoa học, và có một nền giáo dục tiên tiến hàng đầu trên thế giới, vậy mà những gì xảy ra làm cho đồng nghiệp ở nước ngoài đánh giá thấp bằng tiến sĩ y khoa của Đức.
Trong báo cáo có tựa đề "Case Study: Plagiarism in Medical Dissertations in Germany" (1), tác giả Deborah Weber-Wulff cho biết rằng các luận án tiến sĩ y khoa của Đức không được giới hàn lâm đánh giá cao. Nhiều luận án rất ngắn, dữ liệu đơn giản, tác giả thường sử dụng những phương pháp phân tích thống kê sơ đẳng. Các giáo sư hướng dẫn thường rất bận rộn với nghiên cứu và bệnh nhân, nên họ thường khuyên trò kiểu "xem tôi đã công bố gì trước đây, và cứ theo thế mà làm," từ đó trò hiểu [lầm] rằng những gì thầy làm là một loại "template", và trò chỉ cần thay thế dữ liệu mới vào đó là thành một "nghiên cứu". Xem ra tình trạng này giống luận án tiến sĩ y khoa bên Việt Nam quá!
Luận án tiến sĩ y khoa ở Đức ngày nay đã trở thành ... đại chúng. Trong số các trường đại học được phép đào tạo tiến sĩ, số sinh viên theo học ngành y, nha và y sinh chỉ chiếm 6% tổng số sinh viên (157,166 trên 2,698,910). Nhưng trong tổng số bằng cấp tiến sĩ các trường này cấp trong niên học 2014-2015, có đến 26% tiến sĩ ngành y (7326 trên 28147). Một số bằng tiến sĩ được cấp khá tuỳ tiện. Chẳng hạn như ĐH Münster cấp bằng tiến sĩ y khoa cho ứng viên qua các bài báo được công bố trên các tập san khoa học, dù ứng viên không phải là tác giả chính! Do đó, các đồng nghiệp các ngành khoa học xã hội, kĩ thuật, và khoa học tự nhiên không xem luận án tiến sĩ y khoa là một nghiên cứu thật sự.
Chẳng những luận án đơn giản, mà trong đó còn chứa khá nhiều đạo văn. Tình trạng đạo văn trong các luận án tiến sĩ ở Đức đã trở thành một vấn nạn, và một nhóm nhà khoa học đã thành lập một nhóm trực tuyến gọi là VroniPlag Wiki vào năm 2011 để điều tra và hệ thống hoá những trường hợp đạo văn trong luận án tiến sĩ. Cho đến nay (10/2015), nhóm VroniPlag Wiki đã phát hiện 152 trường hợp đạo văn trong nhiều lĩnh vực khoa học.
Cho đến nay (10/2015), nhóm VroniPlag Wiki đã phát hiện đạo văn trong 152 trường hợp; trong số này có 53 luận án tiến sĩ ngành y, 6 luận án cấp habilitation (có thể xem như là "tiến sĩ khoa học"), 25 luận án ngành nha, và 3 luận án ngành thú y. Một số luận án này đã được nộp cho các đại học Tây Ban Nha (2 luận án) và Ý (1 luận án) để lấy bằng tiến sĩ y khoa. Hai trường đại học có nhiều luận án đạo văn nhất là ĐH Münster với 23 luận án, và ĐH Charité ở Berlin với 33 trường hợp đạo văn.
Có những trường hợp đạo văn hết sức ... trắng trợn. Chẳng hạn như một luận án 85 trang đệ trình cho ĐH Heidelberg vào năm 2002 (nhưng bảo vệ năm 2006), mà trong đó tác giả lấy 3/4 những câu chữ trong luận án của thầy công bố vào năm 1995, còn dữ liệu thì lấy từ một luận án của một ứng viên khác cũng do người thầy hướng dẫn vào năm 1998. Điều thú vị là ngay cả luận án của người thầy cũng đạo văn từ một người thầy! Có 3 luận án đạo văn 100% từ luận án khác, và ngay cả dữ liệu cũng giả tạo.
Các nhà nghiên cứu rất ngạc nhiên khi họ phát hiện rằng nguồn đạo văn thường là từ những người trong cùng nhóm nghiên cứu hoặc cùng trường. Một số thì lấy từ sách giáo khoa căn bản, với những kiến thức kinh điển. Ngạc nhiên hơn, một số luận án đạo văn bằng cách lấy dữ liệu và câu chữ 100% từ ... wikipedia! Có trường hợp đạo văn dây chuyền. Nói cách khác, tác giả A đạo văn từ tác giả B, tác giả B đạo văn từ tác giả C, và tác giả C đạo văn từ tác giả D! Đó là trường hợp một luận án nha khoa.
Có vài trường hợp tự đạo văn. Chẳng hạn như trường hợp một luận án y khoa đệ trình cho Đại học Mainz vào năm 2009 về làm lành vết thương. Điều đặc biệt là tác giả đã có 2 bằng tiến sĩ, một từ Mainz năm 2004 và một từ Frankfurt năm 2008, cùng một chủ đề. Hơn 15 trang trong các luận án này lấy từ một luận án đệ trình cho ĐH Gießen năm 2003.
Đọc qua những thông tin trong báo cáo của tác giả Weber-Wulff, tôi có cảm giác rằng luận án tiến sĩ y khoa bên Đức có vẻ giống như, thậm chí kém hơn, luận án tiến sĩ y khoa ở Việt Nam. Ngoại trừ một số ít đạt tiêu chuẩn, nhiều luận án tiến sĩ y khoa ở Việt Nam cũng thường đơn giản về nội dung y học, sơ sài trong khoa học, và rất khó có cơ may công bố quốc tế. Nhưng có lẽ luận án tiến sĩ y khoa Việt Nam có phẩm chất tốt hơn các luận án mà tác giả Weber-Wulff mô tả trong báo cáo, vì các nghiên cứu sinh Việt Nam có thực hiện nghiên cứu.
===
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét